Kopalnia Soli Kłodawa. Jak zwiedzać?

Kopalnia Soli Kłodawa to nie tylko sól kłodawska, ale atrakcja turystyczna

Sól jest tak oczywistym i naturalnym składnikiem pożywienia, że mało kto zaprząta sobie głowę pytaniem – a skąd ona się bierze?
Jej właściwości smakowe i konserwujące człowiek odkrył już 9 tys. lat temu i od najdawniejszych czasów była uważana za jeden z najcenniejszych zasobów. Nie na darmo dochody z żup krakowskich w poważny sposób zasilały królewski skarbiec. Przez wiele wieków główne złoża soli eksploatowane w Polsce znajdowały się w Bochni i Wieliczce. Stosunkowo niedawno, bo dopiero w XX w. solną karierę zrobiła Kłodawa, gdzie odkryto ogromne złoża soli.

Górnicza pomyłka

Pierwsze badania geologiczne w poszukiwaniu ropy naftowej rozpoczęto w 1937 r. Jednak ostateczne decyzje o budowie kopalni zapadły dopiero w 1949 r., a rok później rozpoczęto drążenie pierwszego szybu. I wtedy okazało się, że doszło do wielkiej geologicznej pomyłki (!). Przystępując do budowy kopalni, geolodzy byli przekonani, że rozpoczyna się wydobycie soli magnezowo-potasowej (z zastosowaniem jako nawóz rolniczy), a tym czasem okazało się, że złoże zawiera głównie sól kamienną.

kopalnia soli kłodawa, powiat kolski, ciekawe miejsce do zwiedzania w wielkopolsce, kopalnia soli, sól różowa

 

Złoża te powstały w wyniku odparowania płytkiego, gorącego morza 250 mln lat temu (cechsztyn). Powstała w ten sposób sól została przykryta 6000 m kolejnych osadów, a następnie w wyniku ruchów górotwórczych złoże zostało pochylone i wypiętrzone w taki sposób, że obecnie przykrywa je miejscami zaledwie 100-metrowa warstwa nadkładu. Sam wysad solny ma długość ok. 26 km i szerokość 2 km i jest największym wysadem solnym na Niżu Polskim.

A to ciekawe!
Sól kłodawska pochodzi z cechsztynu, czyli powstała 250 mln lat temu. Ta sama sól skruszona i zapakowana do woreczków jako produkt spożywczy ma … 1 rok przydatności do spożycia.

Choć sól kłodawska ma naturalną brudno-białą barwę, to w złożu  znajduje się unikalne w skali świata stanowisko soli różowej. Jest ono jedyne w Europie , a kolejne najbliższe znajduje się w Pakistanie. Uważnie obserwując rzeźby solne wykonane przez górników można dostrzec również absolutnie unikalne kryształki soli niebieskiej (!).

kopalnia soli klodawa, sol kamienna, sol rozowa, ciekawe miejsce w wielkopolsce, co zwiedzac z dziecmi, wycieczki po wielkopolsce

kopalnia soli klodawa, sol kamienna, sol rozowa, ciekawe miejsce w wielkopolsce, co zwiedzac z dziecmi

Tu wszystko jest duże

W Kopalni Soli Kłodawa sól ze złoża pozyskuje się tradycyjną metodą górniczą, która polega na kruszeniu i wydobywaniu na sucho materiału skalnego. Do kruszenia wykorzystuje się materiał wybuchowy, umieszczany w nawierconych otworach, a odpalany z powierzchni ziemi. Dzięki temu sól zachowuje wszystkie swoje naturalne pierwiastki i mikroelementy. Sól kłodawska jest złożem o bardzo dużej czystości, zawiera aż 97,5% czystego chlorku sodu, dzięki czemu nie wymaga dodatkowych procesów wzbogacania, jest jedynie kruszona, mielona i sortowana.
Złoże nie jest eksploatowane w całości. Drąży się ogromne komory, które są oddzielone filarami, które z kolei podtrzymują warstwy nadkładu.

W procesie wydobycia w Kopalni Soli Kłodawa wykorzystuje się trzy szyby Barbara, Michał i Chrobry, który służy jako szyb wentylacyjny. Łącznie pracuje tu ok. 800 osób, z czego w czasie jednej zmiany zjeżdża 200 osób. Dotarcie do najdalej położonych zakątków kopalni od momentu pobrania kasków do dotarcia do miejsca pracy zajmuje nawet 2 godziny, z wykorzystaniem transportu samochodowego. Łączna długość komór i podziemnych korytarzy wynosi ponad 350 km.

A to ciekawe!
Aby przetransportować pod ziemię ogromne maszyny górnicze i samochody przewożące urobek, przy pomocy niedużych klatek windowych, maszyny są najpierw rozbierane i cięte na części, a następnie pod ziemią spawane i składane.

Rocznie wydobywa się tutaj 600 tys. ton soli, co stanowi ok. 88% całej krajowej produkcji soli kamiennej. Rekordowe wydobycie miało miejsce w latach ’70, kiedy rocznie pozyskiwano nawet milion ton rocznie. Dziś, kiedy zimy są łagodniejsze, mniejsze jest też wykorzystanie soli drogowej, która stanowi główny produkt sprzedawany w kopalni.

kopalnia soli klodawa, sol rozowa, sol kamienna, co zwiedzac w wielkopolsce, co zwiedzac z dziecmi, powiat kolski

 

 

Sól z Kopalni Soli Kłodawa jest stosowana nie tylko jako sól drogowa. Najbardziej oczywiste jest wykorzystanie jej własności spożywczych i konserwujących żywność, głównie w przetwórstwie rybnym. Dalej w garbarstwie do konserwacji i wyprawiania skór, w przemyśle chemicznym jako surowiec do produkcji środków czystości, w ciepłownictwie do zmiękczania wody, w kosmetyce jako sól lecznicza i kąpielowa, w rolnictwie jako dodatek do nawozów i zimą jako lizawki dla zwierząt. Kostki – lizawki znalazły w kopalni jeszcze jedno zastosowanie. Ułożono z nich podłogę w ogromnej komorze, pełniącej funkcję …sali koncertowej.

A to ciekawe!
To tutaj w 2007 r. na głębokości 600 m został pobity rekord Guinessa, kiedy muzycy z Filharmonii Kaliskiej zagrali Cztery pory roku Vivaldiego. Koncert ten został wpisany do Księgi jako najniżej odbywający się koncert muzyczny na świecie.

Trasa turystyczna

Pomimo tego, że Kopalnia Soli Kłodawa to przede wszystkim zakład górniczy, to działa tu również najgłębiej w Polsce położona trasa turystyczna. Można ją zwiedzać tylko w dni robocze, tak jak pracują górnicy. Dzięki temu zwiedzający mogą choć przez chwilę poczuć się jak górnicy. Na początek należy założyć na głowę kask, a potem zjazd windą tą samą, jaką zjeżdżają na dół górnicy. Zjazd na głębokość 600 m odbywa się z prędkością 6m/s (to ok. 21 km/h) w ciągu 1,5 minuty i pozostawia niezapomniane wrażenia :).

 

A potem spacer kopalnianymi chodnikami, jakże różnymi od tych z Wieliczki.  Poznajemy pracę górników, jej przeszłość i teraźniejszość oraz zagrożenia jakie niesie praca pod ziemią. Wspominamy też największą katastrofę górniczą w Polsce, jaka miała miejsce właśnie w kopalni soli w Wapnie. Na trasie znajduje się też kaplica św. Kingi – patronki białych górników. I choć w Wieliczce opowiada się legendę o tym jak Kinga sprowadziła do Polski sól, to tutaj w Kłodawie powstanie złóż solnych tłumaczy zupełnie inna legenda
Na zakończenie zwiedzania zabieramy po grudce różowej soli, a po wyjściu na powierzchnię dostajemy jeszcze opakowanie soli spożywczej – kruszonej kłodawskiej – idealnej do kiszenia ogórków.

sól z kłodawy, kopalnia soli w kłodawie, kopalnia soli klodawa, sol rozowa, sol kamienna, co zwiedzac w wielkopolsce, co zwiedzac z dziecmi, powiat kolski

Wsiadamy do samochodu, czas ruszać dalej. Odruchowo oblizuję usta i ciągle jeszcze czuję słony smak.

Informacje praktyczne

Jeśli chcielibyście zwiedzić Kopalnię Soli Kłodawa, najlepiej zarezerwować termin telefonicznie  (632 733 242, 632 733 304)
Informacje dotyczące zwiedzania znajdziecie na stronie internetowej Kopalni.
Trzeba jednak pamiętać, że trasa turystyczna w kopalni, to tylko dodatek do działającego zakładu przemysłowego, gdzie przede wszystkim wydobywa się sól. Dlatego godziny zwiedzania dostosowane są do godzin pracy kopalni i zwiedzać można wyłącznie w dni robocze.

Jeśli poszukujecie innych pomysłów na wycieczki w ciekawe miejsca w Wielkopolsce albo interesują Was wielkopolskie atrakcje, poszukajcie inspiracji w oddzielnych artykułach.

Drogi Czytelniku, 

Jeśli podoba Ci się to, jak piszę, jeśli zainspirowałam Cię do wyruszenia na wielkopolskie ścieżki, jeśli chciałbyś aby powstało więcej podobnych artykułów, możesz postawić mi kawkę 🙂
Każdy, najmniejszy nawet gest sympatii, komentarz, polubienie na fb czy Instagramie są dla mnie sygnałem, że to co robię ma sens.

Postaw mi kawę na buycoffee.to

2 Komentarze
  • student

    Odpowiedz

    Znakomite opracowanie tematu!

    Tą kopalnię soli zaczęto budować, by pozyskać sole potasowo-magnezowe potrzebne w przemyśle. W tym przemyśle nawozów dla rolnictwa. A okazało się, że soli tych nie ma tak duzo, jak ktoś się spodziewał na podstawie odwiertów i w efekcie jest kopalnia soli głównie drogowej.

    Czyli wyszło na odwórt, niż chciano. Bo solenie dróg nie tylko nie polepsza wzrostu roślin, a

    • Aleksandra Warczyńska

      Cieszę się, że się przydało 🙂 Kopalnia jest wyjątkowa i to jedno z tych miejsc, które można zwiedzać wiele razy i nigdy się nie nudzą.

Skomentuj artykuł